LÚA, LÚA - BỆNH HẠI, TÀI LIỆU KỸ THUẬT
LEM LÉP HẠT LÚA – CÁCH PHÒNG TRỪ HIỆU QUẢ
Lem lép hạt lúa là một trong những bệnh thường xuyên gặp phải ở cây lúa, gây thiệt hại nghiêm trọng đến sản lượng và chất lượng nông sản quan trọng này. Hãy cùng IDA Global tìm hiểu về nguyên nhân và cách phòng trừ hiệu quả qua bài viết sau.
| Tên bệnh | Lem lép hạt |
| Tác nhân gây hại | Vi khuẩn Pseudomonas glumae, tập đoàn nấm Alternaria padwickii, Bipolaris oryzae, Fusarium sp., Curvularia lunata, Microdochium oryzae, Phoma sp., Pyricularia oryzae, Sarocladium oryzae, Septoria sp., Tilletia barclayana, Ustilagonoides virens… |
| Gây hại trên cây trồng | Lúa |
I. Lem lép hạt lúa: Khái niệm và Biểu hiện
A. Lem lép hạt lúa là gì?
Lem lép hạt lúa là một tên gọi dùng để mô tả hiện tượng hạt lúa có vỏ trấu sậm màu biến đổi từ màu nâu đến đen. Trong trường hợp này, có hai trạng thái chính của bệnh:
- Lửng (Lem): Trạng thái này xảy ra khi hạt lúa bị mất lượng gạo quan trọng bên trong, tạo ra hạt lúa “lửng” với lượng gạo rất ít. Kết quả là hạt lúa trở nên nhẹ hơn và ít giá trị hơn so với hạt lúa bình thường.
- Lép (Lep): Trạng thái này nghiêm trọng hơn, khi hạt lúa bị mất hầu hết hoặc toàn bộ lượng gạo bên trong, làm cho chúng trở nên hoàn toàn không có gạo. Điều này dẫn đến mất mát tối đa về giá trị và chất lượng của hạt lúa.
B. Biểu hiện của lem lép hạt lúa
Khi lúa bị lem lép hạt, thường đi kèm với triệu chứng về màu sắc của vỏ và hạt gạo:
- Lem vàng: Hạt lúa bị bệnh do vi khuẩn xảy ra khi lúa trổ bông và vỏ trấu mở ra. Vi khuẩn tấn công vào bên trong hạt lúa, gây ra hiện tượng lem lép. Vỏ trấu của hạt bị nhiễm bệnh có thể không biến đổi màu hoặc chuyển sang màu vàng, xanh nhạt. Khi hạt lúa trở nặng, những nhánh gié không bị nhiễm bệnh sẽ oằn xuống, trong khi các nhánh bệnh nhẹ hơn thường đứng thẳng lên.
- Lem đen: xuất hiện khi các loại nấm gây hại lan tràn trên hạt lúa, tạo nên các vết màu tím đến tím sậm hoặc màu nâu từ nhạt đến đậm. Khi độ ẩm không khí tăng cao, trên bề mặt hạt lúa bị ảnh hưởng bởi nấm, thường xuất hiện lớp phấn trắng bao phủ.
- Lem trắng: Là hiện tượng mà hạt lép có màu trắng khi mới trổ ra.
- Lem xanh: Là hiện tượng mặc dù lúa đã trổ nhưng vẫn có những hạt lép màu xanh
C. Tại sao bệnh là mối lo ngại
Bệnh gây hại không chỉ làm cho lúa mất đi giá trị dinh dưỡng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm gây bệnh. Điều này có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng lúa. Anh hưởng đến nguồn cung cấp thực phẩm và kinh tế nông nghiệp.
II. Nguyên nhân gây lem lép hạt lúa
A. Nấm gây bệnh
- Bipolaris oryzae: Loài nấm này là một trong những nguyên nhân chính gây lem lép hạt lúa trên các cây lúa.
- Alternaria padwickii: Nấm này cũng gây ra các triệu chứng lem lép trên lúa.
- Fusarium sp: Một loại nấm khác gây ra tình trạng bệnh
Lem lép lúa do nấm
B. Vi khuẩn Pseudomonas glumae
Vi khuẩn Pseudomonas glumae (Bukhoderia glumae) gây ra thối đen hạt hoặc gây vết bệnh trên vỏ hạt lúa.
C. Nhện gié
Nhện gié sống trong các bẹ lá lúa và chúng có thể gây hại bằng cách chích hút các gié lúa đang phát triển. Điều này khiến các bông bị hại và số lượng hạt bị lem lép tăng lên.
III. Yếu tố ảnh hưởng đến bệnh lem lép hạt lúa
- Thời tiết và môi trường: Thời tiết ẩm ướt, nhiệt độ cao và lượng mưa lớn làm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển của nấm và vi khuẩn gây bệnh.
- Đất đai và lúa nhiễm phèn, nhiễm mặn: Ruộng nhiễm phèn hoặc mặn cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển của bệnh.
- Cỏ dại hại ruộng lúa: Cỏ dại trong ruộng lúa là loại ký chủ cho nhiều loại nấm gây bệnh trên lá và hạt lúa.
IV. Biện pháp phòng trừ lem lép hạt lúa
A. Phòng trị bằng cách canh tác
- Chọn hạt giống lúa: Lựa chọn hạt giống lúa tốt, ít mầm bệnh. Không sử dụng lúa từ vụ trước bị bệnh.
- Gieo cấy và chăm sóc lúa: Gieo cấy lúa vào thời kỳ thích hợp để tránh sự trùng hợp với mùa mưa gió nhiều. Bón phân đầy đủ và cân đối tùy theo điều kiện đất đai của từng vùng để lúa khỏe mạnh.
B. Sử dụng thuốc hóa học
Loại thuốc hiệu quả: Một số loại thuốc như PICOSUPER 280SC đã được chứng minh là hiệu quả trong việc phòng trừ bệnh lem lép hạt lúa.
Thời điểm phun thuốc: Phun thuốc phòng trị vào thời kỳ lúa bắt đầu trổ và trổ đều giúp hạn chế các loại nấm phát triển trên vỏ hạt lúa.
C. Phun thuốc phòng trị và cách thực hiện
Chúng ta nên thực hiện phun thuốc phòng trị sớm. Vì nếu chờ cho đến khi bệnh đã xâm nhập vào hạt lúa rồi mới tiến hành phun thuốc, thì tác động của thuốc sẽ không đạt hiệu quả cao. Phun thuốc hai lần trong giai đoạn lúa bắt đầu trổ và trổ đều sẽ giúp hạn chế sự phát triển của các loại nấm trên vỏ hạt lúa.
Xem thêm:
> Phân bón
Liên hệ ngay để được tư vấn: 0896.655.633
IDA GLOBAL – NÂNG TẦM NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
Địa chỉ: 52 Đông Du, Tòa Nhà Packsimex, P. Bến Nghé, Q1, HCM.
Website: www.idaglobal.com.vn
Hotline: 0896.655.633
